Filament Çeşitleri Ve Özellikleri

Filament Çeşitleri Ve Özellikleri

Filament, 3 boyutlu yazıcıların modellemesi için kullanılan termoplastik hammaddedir. Farklı özelliklerde, farklı sıcaklıklarla çalışılması gereken birçok filament çeşidi bulunmaktadır. 3D baskı işleminde kullanılan filament en az 3D yazıcı kadar önemlidir. Filament kalitesi ve teknik özellikleri baskı kalitesini doğrudan etkilemektedir. İki farklı çapta filament vardır: 1,75 mm ve 2,85 mm/3 mm.

1.75mm çapa sahip 1 kg filament yaklaşık 330 m uzunluğa sahiptir. Filamentler ağırlığa göre satıldığından dolayı uzunlukları çaplarına göre değişiklik gösterebilir.

Filament Çeşitleri ve Özellikleri

  • PLA (Poliaktirk Asit)
  • ABS (Akrilonitril Büdadien Stiren)
  • PETG (Polyethylene Terephthalate Glycol-Modified)
  • Esnek (Flex)
  • TPU (Termoplastik Poliüretan)
  • Özel Filamentler

Ev tipi 3D baskı işlemleri için ABS, PLA, PETG, Flex ve TPU türü filamentler kullanılmaktadır. Özel filament diye yazdığımız tür filamentler ise farklı endüstrilerde farklı amaçlarla kullanılmaktadırlar. Aşağıdaki incelemede saymadığımız özel filamentler arasında bakır, carbon fiber, suda eriyen, metal, fosforlu, PVA, polikarbonat filamentler bulunmaktadır. Tüm bu filamentleri sitemizde inceleyebilirsiniz.

PLA Filament Nedir? Özellikleri Nelerdir?

3 boyutlu yazıcılar ilk çıktığında sadece PLA ve ABS olarak iki çeşitte yapısal malzeme bulunuyordu. PLA organik kökenden gelen filament türü olarak nitelendirilmektedir. PLA, filament çeşitleri arasında en popüler olanıdır. Evde baskı almak için en yaygın kullanılan türdür.

PLA filamentlerde ABS’ye göre daha düşük sıcaklıklarda baskı alınmaktadır. Biyolojik olarak parçalanabilen bir yapısı vardır ve bu özelliği ile birçok filament türünden çok daha çevrecidir. Bir diğer özelliği ise baskı esnasında dışarıya kötü koku yaymamasıyla bilinir. ABS’ye göre basımı oldukça kolaydır.

PLA sert bir yapıya sahiptir ve darbelere karşı dayanıklıdır. Ancak hafif esnekliğe sahip ve kırılgandır. Basım sıcaklığı 190°C – 220° değerleri arasındadır. Yatak sıcaklığı ise 50°C – 70°C aralığında önerilir.

Kullanım alanlarından bahsedecek olursak sağlığa zararlı bir madde olmadığı için insan vücudu ile temas edebilecek ürünlerde kullanılabilirler. Ayrıca parlak bir yapıya sahip oldukları için de genellikle göze hitap eden ürünlerde de kullanım için tercih edilirler. Buna örek verecek olursak oyuncaklar, mutfak araç-gereci, saklama kapları gibi ürünleri sıralayabiliriz. Kırılgan bir yapıya sahip olduğundan telefon kılıfı gibi ürünler için kullanılmamasını öneriyoruz

ABS Filament Nedir? Özellikleri Nelerdir?

PLA’dan sonra en popüler filament çeşidi ABS’dir. Hammadde özellikleri sebebiyle PLA’ya göre basımı biraz daha zor olsa da teknik özellikleri bakımından birçok konuda PLA’dan üstündür. Bu sebeple ev eşyaları ve tüketim ürünlerinde genellikle ABS hammaddeli ürün bulunmaktadır.

Yüksek dayanıklılığa sahiptir ve yüksek sıcaklıkta baskı işlemi yapmaktadır. Yüksek sıcaklıkta işlem gördüğü için 3D yazıcı kullanıcısı baskı esnasında oluşan dumana ve baskıdaki eğilme yönelimine dikkat etmelidir. Mutlaka bir ısıtma yatağı ile iyi havalandırılan bir bölgede baskı işlemi görmelidir.

Düşük esnekliğe sahiptir. Hammadde özelliği sebebiyle yiyecek ve içecekler ile kullanılması önerilmez. Basım sıcaklığı 230°C – 260°C değerleri arasındadır. Yatak sıcaklığının ise 80°C – 120°C arasında olması önerilir.

Teknik özellikleri itibari ile ABS daha genel amaçlı kullanım alanına sahiptir. LEGO’larda, telefon kılıflarında, oyuncaklarda, otomobillerde, elektrik ekipmanlarında ve birçok alanda ABS kullanılmaktadır.

PETG Filament Nedir? Özellikleri Nelerdir?

PET (Polietilen tereftalat), dünyada en yaygın kullanılan plastik çeşididir. Su ve meşrubat şişeleri, mutfak gereçleri, kurabiye kalıpları, giyim lifleri gibi geniş bir kullanım alanına sahiptir.

Basımı PLA kadar kolaydır ve hammadde olarak tamamen geri dönüştürülebilir. PLA’dan kolay kullanımı ve ABS’den daha dayanıklı olması sebebi ile PLA ve ABS arasındaki orta yol olarak nitelendirilmektedir. Ayrıca hafif ve esnek bir yapıya sahiptir.

PETG havadaki nemi emer, bu sebeple filamentin serin ve kuru bir ortamda bulundurulması gerekir. Basım sıcaklığı 220°C–250°C değerleri arasındadır. Yatak sıcaklığının ise 60°C–70°C arasında olması önerilir.

Esnek(Flex) Veya TPU Filamentler

Esnek filament çeşitleri olarak TPU (Termoplastik Poliüretan), TPE (Termoplastik Elastomerler) ve TPC (Termoplastik Kopolyester) türleri sıkılıkla karşımıza çıkmaktadır.

TPE kauçuk özelliklerine benzer niteliklere sahiptir. Genellikle otomotiv, ev aletleri ve tıbbi malzemelerde kullanılırlar. TPU, özel bir TPE çeşidi ve 3D yazıcı filamentidir. TPE geneline göre biraz daha katı bir yapıya sahiptir. Soğuktaki esnekliğini daha iyi koruma özelliği taşır. TPC ise TPU kadar yaygın değildir. Temel ayrıcalığı kimyasala ve Ultraviyole ışına maruz kalması ve yüksek ısıya olan direncidir.

Basım sıcaklığı 210°C–235°C değeleri arasındadır. Yatak sıcaklığı ise 60°C–70°C arasında önerilir. Giyilebilir malzemeler (ayakkabı, bileklik vb.), oyuncaklar ve telefon kılıfları gibi kullanım alanların sahiptirler.

Ahşap, Tahta, Bambu Filamentler

Ağaç lifi ile PLA karışımı olan malzemelerdir. Ele alındığında tahta hissi vermektedirler ve hoş görünüme sahip objeler oluştururlar. Esneklik ve çekme gücü gibi fonksiyonel özelliklerine bakılan yerlerde az, görünümlerine dikkat edilen yerlerde ise fazla kullanılan filament türleridir.

Ev dekorasyonlarında ve biblolarda sıklıkla kullanılırlar. Basım sıcaklıkları 195°C–220°C arasındadır. Yatak sıcaklığı ise 60°C–70°C arasında önerilmektedir.

Şeffaf Filamentler

Şeffaf (transparan) ürünler oluşturmak için baskıda kullanılan geliştirilmiş PLA ve PETG filamentler bulunmaktadır. Bu sebeple teknik özellikler bakımından bu hammaddeler ile aynı özelliklere sahiptirler. Bu tip filamentler kullanılırken baskıda dikkat edilmesi gereken nokta, basılmak istenen ürünün duvar kalınlığı 3D yazıcınızın nozzle çapından ne kadar fazla ise objedeki şeffaflık o kadar düşük olur.

Antibakteriyel Filamentler

PLA katkılı bir filament çeşididir. Kullanıldıkları parça üzerinde bakteri bulundurmazlar. Teknik özellikleri bakımından hemen hemen PLA ile aynıdır. Eğitim ve gıda sektörlerinde, mutfak ve banyolarda, özellikle bakteri barındırabilecek ortamlarda kullanılırlar. Hammaddesi PLA olması dolayısı ile baskı anında da sağlığa zarar verici bir işlemden geçmezler.

Basım sıcaklıkları 185°C–195°C arasındadır. Yatak sıcaklığının ise 60°C–70°C olması önerilir.

Kaynak : https://www.robotistan.com

Yazar hakkında

Aydin Kaplan administrator

Fatih Ortaokulu - Bilişim Teknolojileri Öğretmeni